Dit plan is tot stand gekomen in samenspraak met 80 beeldend kunstenaars uit Hengelo in overleg met beleidsmedewerkers van de Gemeente en de provincie, gemeenteraadsleden, besturen van creatieve broedplaatsen in steden langs de scheepvaartroutes tussen Nederland en Duitsland.
Irma Bruggeman, nachtburgemeester en voorzitter 074 PK
september 2021
Werkplaats voor kunstenaars aan de haven: De Möllerwerf
Visie en programmering Kunstwerkplaats De Möllerwerf
Inwoners van de stad hebben behoefte aan kunst, zo is gebleken uit de 100 bezoekers per dag in de tijdelijke V&D expositieruimte. En de kunstenaars zelf hebben behoefte aan gezien worden. Werk kunnen verkopen. Heartpool en Kunstnonstop zetten zich in voor een publiek toegankelijke ruimte in de binnenstad.
Als voorzitter van 074 PK zet ik me in voor een broedplaats, een werkplaats voor kunstenaars. De plek waar kunst gemaakt en verscheept kan worden. Daar is ook behoefte aan, zo is gebleken uit de 30 kunstenaars die om de broedplaats heen zijn neergestreken.
Een productieplek waar verbinding en samenwerking is met broedplaatsen aan de havens tussen Berlijn en Rotterdam. Een plek waar het geproduceerd en verscheept kan worden. De wereld in. Ook daar is behoefte aan en de tijd meer dan rijp voor.
Kunstenaars hebben een speelveld nodig, een plek waar zij vrij kunnen werken, creëren, presenteren en exposeren. De Möllerwerf geeft hen de mogelijkheid om te produceren, werk van formaat te maken, samen te werken, te exposeren en te presenteren en kennis te vergaren.
Vijf keer per jaar is er een groepsexpositie van 3 weken waar de gebruikers van de broedplaats aan kunnen deelnemen. Voorafgaand hieraan is de broedplaats 3 weken in gebruik als open werkplaats ter voorbereiding op de verscheping en expositie waarbij er een combinatie dan wel ontmoeting wordt georganiseerd tijdens manifestaties en uitwisselingsprojecten met broedplaatsen aan de haven in Nederland en Duitsland, waar de kunstenaars aan kunnen deelnemen.
In de dagen die resteren kunnen de kunstenaars de broedplaats gebruiken voor hun eigen projecten en deze boeken via een online reserveringssysteem, zolang zij financieel hun jaarlijkse bijdrage doen. Een jaarlijkse bijdrage verplicht hen niet deel te nemen aan de programmering. Er kan ook iets ter sympathie voor De Möllerwerf gedoneerd worden.
Het huren van atelierruimtes vindt nu via direct contact tussen kunstenaars en verhuurder plaats. 074 PK richt zich op de realisatie van de broedplaats ten gunste van alle kunstenaars die hier baat bij hebben en interesse voor tonen.
Financieel plan
De tijd is er rijp voor om de sluizen niet langer dicht te houden maar open te gooien en de beeldende kunst weer te laten deelnemen aan de economie. Ik zou er het liefst voor willen pleiten dat de beeldende kunst weer een kernvoorziening wordt zodat je een gezonde bedrijvigheid kunt neerzetten, zoals dat Metropool en Oyfo ook lukt dankzij deze voorziening. Verlost zijn van het leegschrapen van inventief gevonden geldpotjes die vaak geen continuïteit opleveren en niet de kwaliteit die je zou kunnen behalen.
Aan de kunst en kunstenaars zelf ligt het niet. Die willen knallen, spreken, presteren. Als we samenwerken, elkaar ondersteunen kan Hengelo en Twente daar van profiteren. Een plek zijn waar je wilt blijven in plaats van wegtrekt. Een hippe plek waar de creatieve klasse zich thuisvoelt.
Het komt er niet van om die taartpunt van de beeldende kunst in de komende nota als kernvoorziening weer in de taart te duwen en omdat deze nota 4 jaar mee moet kan ik alleen mijn hoop richten op het gezond samenwerken en meewerken, en dan over 4 jaar hopelijk ook binnen het gemeentehuis concluderen dat dit veel beter en soepeler gaat wanneer de beeldende kunst weer een kernvoorziening wordt.
Daarom maken we voor nu graag gebruik van de ‘subsidieregeling coronacompensatie van urgente financiële tekorten 2021’ en doen we beroep op subsidie van de Provincie Overijssel, Het Cultuurparticipatiefonds, Mondriaanfonds, Lokaal Fonds Hengelo en van partijen met wie we ook de samenwerking zoeken zoals Metropool, Oyfo, Bibliotheek Hengelo.
Voor 120 euro per jaar per kunstenaar kunnen zij de broedplaats gebruiken om deel te nemen aan exposities en manifestaties en kunnen zij daarnaast de ruimte 100 uur per persoon per jaar als werkplaats gebruiken voor eigen en/of gezamenlijke projecten. Wil men meerdere uren van de broedplaats gebruik maken dan kan dit middels bijbetaling of kunnen zij vaker toegang tot de ruimte verkrijgen door werkzaamheden uit te voeren t.g.v. De Möllerwerf. Deze werkzaamheden kunnen zijn: suppoosten, de webwinkel onderhouden of de pop-up store, groenonderhoud, ondersteuning bieden aan organisatie.
Bij de gemeente ligt dit projectplan ter inzage bij beleidsmakers en het college. De gemeenteraad heeft haar sympathie al laten doorklinken in de vergadering.
Het verzoek aan de gemeente Hengelo is 25k financiële ondersteuning voor een periode van 1 jaar. Samen met de bijdrage van de kunstenaars, de gevraagde financiële ondersteuning van diverse fondsen is het mogelijk om volgens plan te programmeren op De Möllerwerf, waarna een evaluatie zal plaatsvinden.
Bij de gemeente, provincie en de landelijke overheid worden subsidies aangevraagd voor de jaarlijkse programmering. De uitwisselingsprojecten met de werven in andere steden kunnen voor een groot deel met gesloten beurzen plaats vinden.
Via sponsoring en giften wordt de inhoud van de broedplaats aangekleed. Zo is er al een grote ezel, een warmtelamp voor buiten, een gloednieuwe zeefdruk en zijn er 60 meter verplaatsbare wanden en 50 klapstoelen en een beamer. Ook is er materiaal voor een film- en fotostudio ingebracht en een spreekset.
Van de oude directeur van Möller en Co hebben we het gebruik van de naam cadeau gekregen. We kunnen zodoende gebruik maken van al het beschikbare reclame- en pr materiaal dat voor handen is. Lichtbelettering op het dak, wegwijzers e.d. Gezien er meer dan 50 jaar marketing en reclame voor die naam is gevoerd, hoeven we niet vanaf nul naamsbekendheid op te bouwen. Dit drukt de marketingkosten enorm. Bovendien eren we hiermee ook een stukje maakgeschiedenis van Hengelo.
In de nul uren van de broedplaats kan deze verhuurd worden tegen een stichting vriendelijk bedrag aan partijen die vaak een te laag budget hebben voor andere locaties: dichters, theatergezelschappen, verhalenvertellers, filmmakers, dansgroepen.
Wanneer er verdiend wordt aan een activiteit een afdracht van 10 procent van de omzet naar de Broedplaats ten gunste van de programmering.
Bouwplan
Broedplaats De Möllerwerf krijgt van de verhuurder voor ingebruikneming:
- een nieuw dak en restauratie van de oude gebinten in het plafond
- toilet en pantry, glazen toegangsdeuren
- reparatie rolluik
- drie trusten waaraan verlichting kan worden opgehangen over de gehele lengte van de ruimte. Twee lichtgrijze luchtslangen voor toevoer warme en koude lucht
- opslag en tevens natte ruimte onder het afdak naast het pand, oude blauwe toegangsdeuren worden gebruikt voor het afsluiten van deze ruimte
- buitenkeuken en vuurplaats
Voorgeschiedenis
Creatieven, artistiekelingen en kunstenaars moeten voor het verrijken van hun beroepsveld naar steden buiten Hengelo. Een plek waar zij kunnen werken binnen Hengelo is schaars. De stichting Stichting Woon- en Werkruimte Kunstenaars (SWWK) heeft een beperkt aantal ateliers in haar beheer, Ateliers ’93 gaat voor de vlakte, er is daarbij geen kunstzaal en geen broedplaats. Het coronatijdperk heeft het klimaat voor de kunstenaars nog verder verschraald en geïsoleerd. De behoefte aan ontmoeting en kruisbestuiving is enorm vergroot.
Heden
Doordat de beroepsgroep gezamenlijk een broedplaats realiseert op het voormalige Möller en Co terrein aan de haven, zijn daar nu al 30 kunstenaars een atelier gaan huren rondom de broedplaats omdat zij de broedplaats van toegevoegde waarde vinden op hun atelier en/of beroepspraktijk.
Nu al in dit stadium dienen kunstplaatsen als de Amsterdamse NDSM, en Am Hawerkamp in Münster zich aan om deel te nemen aan de werkplaatsexposities van broedplaats de Möllerwerf. Wereldberoemd kunstenaar Rachid Ben Ali sluit zich aan en gaat een werk maken waarbij hij het formaat van de broedplaats wil gebruiken om een zeer groot werk te maken. Rachid maakt werken die 20 tot 50k per stuk opleveren. Er zijn gesprekken met de oud-Hengelose kunstenaar Ronald Ophuis die werken maakt in dezelfde prijsklasse.
Ik ben ook benaderd door instellingen die hun kunsteducatie willen koppelen aan de broedplaats, zodat zij hun leerlingen kunnen laten zien hoe kunstenaars werken en wat ze maken en lessen kunnen afnemen van de kunstenaars. Maar ook door bedrijven die werk hebben voor de kunstenaars.
Waarom een broedplaats voor beeldende en scheppende kunst?
Samenbrengen van kunst, ambacht en expertise. Makersdynamiek waarbij men gebruik kan maken van elkaars kunst en kunde. Zoals artsen onder een dak van het ziekenhuis efficiënter en doelmatiger gebruik kunnen maken van elkaars specialisme, wanneer zij dat nodig achten. Dankzij kruisbestuiving en kennisdeling ontwikkeling en innovatie stimuleren.
Doelstelling De Möllerwerf
Behoud en versteviging van de bestaande lokale culturele infrastructuur. Contact en samenwerking tussen kunstenaars en creatieven verbeteren en mogelijk maken en daarmee de beeldende kunst in Hengelo naar een hoger plan tillen, de afzetmarkt voor beeldende kunstenaars vergroten.
Doelgroep De Möllerwerf
Kunstschilders, beeldhouwers, glaskunstenaars, illustratoren, steendrukkers, lithografen, edelsmeden, houtkunstenaars, lichtkunstenaars, theatermakers, grafisch ontwerpers, mode ontwerpers, VJ’s, DJ’s, filmmakers, fotografen, mediakunstenaars, verhalenvertellers, schrijvers en dichters en hun afnemers.
Waar ligt De Möllerwerf?
Aan de Oude Boekeloseweg 31 te Hengelo, rechts van de Boekelosebrug, op het voormalige Möller en Co terrein. Een grote ruimte van 400 m2 met de mogelijkheid van het gebruik van de buitenruimtes (5000m2) en de markthal (1000 m2).
Wat is de rol van 074 PK bij De Möllerwerf?
Stichting 074 PK is aanjager en financieel verantwoordelijk voor de broedplaats. Zij zorgt voor de inkomsten ten gunste van huur en programmering middels subsidies, giften en donaties. Daarbij neemt 074 PK de communicatie op zich tussen overheid, verhuurder en kunstenaars.
Hoe wordt De Möllerwerf gebruikt door de kunstenaars?
Online agenda waarin beschikbaarheid en verzoeken geplaatst kunnen worden
Artist in residence mogelijkheden
Kunstmanifestaties, lokaal, landelijk, internationaal
Exposities, lokaal vs landelijk
Uitwisselingsprojecten NDSM-werf Amsterdam en Am Hawerkamp-werf Munster, kunstenlab Werf Deventer, Hamburg- en Berlijnwerf
Maandelijkse brainstormborrel
Lezingen
1 op 1 privé-opleidingen en masterclass groepscursussen
Tv, film, opnamestudio
Fotostudio
Oefenruimte
Webshop
Mini Möller Museum
